Biznes w Szwecji – różnice kulturowe we współpracy ze Szwedami

Mimo bliskości geograficznej do północnego sąsiada, szwedzkie formy pracy i przywództwa są różne od tych, które znamy w Polsce. Znacząca różnica może być także zauważona w szwedzkiej mentalności i stylu negocjacji. Zbyt ostra krytyka szwedzkiego partnera lub brak emocjonalnej abstynencji może stać się przeszkodą nie do przejścia. Jeśli chcesz rozpocząć działalność z partnerem ze Szwecji, powinieneś zwrócić dużą uwagę na etykę biznesu. Aby osiągnąć sukces należy pokazać swoje kompetencje międzykulturowe, a także dokładne przygotowanie: informacje o zasadach rynku i podpisywania umów są jednym z ważniejszych punktów.

Szwedzka kultura biznesu

Szwedzi są uważani za uprzejmych biznesmenów ze stosunkowo łatwym temperamentem. Nieformalny styl komunikacji jest podstawowym elementem etyki biznesu w Szwecji. Lepiej nie przesadzać z używaniem tytułów, urzędowymi bądź rozszerzonymi nazwami funkcji lub stanowisk w przypadku Szwedzkiego partnera. Jeśli nie przystosujesz się do powyższych zaleceń, Twój partner może czuć się nienaturalne. W rezultacie budowa Twoich relacji partnerskich nie będzie udana!

Głos zespołu

Silnie egalitarne podejście do biznesu spowodowało, że formalne i hierarchiczne struktury w Szwecji zostały zastąpione funkcjonalnej pracy zespołowej. Nowoczesny, kolegialny styl przywództwa i działania jest tutaj dominujący. Nasi północni sąsiedzi znacznie bardziej preferują pracę zespołową. Choć lider, jak w każdej kulturze, ma ostatnie słowo, wszystkie ważne decyzje są podejmowane wspólnie, razem z zespołem. Jest on różny od sposobu dokonywania decyzji w większości działalności gospodarczych w Polsce. Polscy przedsiębiorcy mogą traktować szwedzkich menedżerów, jak powolnych i niezdecydowanych – w konsekwencji może okazać się to wielkim błędem … To dobry szwedzki lider, menedżer to nie osoba, która podejmuje szybkie i trafne decyzje – jest to bardziej ten, kto zadaje właściwym ludziom istotne pytania i bierze pod uwagę wszystkie głosy w zespole!

 

Szwedzcy pracownicy są postrzegani jako równi kierownikowi i często mają więcej swobody w swoich działaniach – ale za to więcej obowiązków, jak również – w spółkach czy organizacjach wywodzących się z innych krajów. W związku z tą niezależnością i swobodzie, ilość zadań wypełnionych jest stosunkowo duża. W szwedzkim planie dnia jest czas na codzienne konsultacje i spotkania grup roboczych/zespołów, w których decyzje podejmowane są po osiągnięciu konsensusu.

Konsensus jako cel pracy zespołu

Konsensus jest wynikiem wspólnej dyskusji, gdzie każdy może przedstawić swoją pozycję, poznać potrzeby i pomysły innych, aby wreszcie stworzyć rozwiązanie, które byłoby odpowiednie i dla wszystkich. Ten typ rozwiązania jest znacznie lepszy i bardziej satysfakcjonujący niż kompromis, gdy każdy odmawia swoich idei w celu uzyskania wspólnego punktu. Wypracowanie konsensusu nie jest zadaniem trywialnym – nie zdziw się, jeśli zajmie to dużo więcej czasu, niż można się spodziewać. Jest rada dla niecierpliwych polskich partnerów (możemy być w taki sposób postrzegani w Szwecji): daj więcej czasu na podjęcie decyzji dla swojego partnera, zwłaszcza jeśli jest to ważne. Nie naciskaj, choć na pewno pozostań w kontakcie aby wiedzieć, na jakim etapie jest proces budowania konsensusu. Być może możemy zasugerować konstruktywny pomysł bądź rozwiązanie? Szwedzi zawsze szukają lepszych rozwiązań i są otwarci na nowe pomysły, co w konsekwencji wpływa na konkurencyjność międzynarodową – wykazują niezwykłą zdolność do przystosowywania się do nowych warunków i zastosowania nowych technologii. Rozwiązanie, które zostało opracowane przez wszystkich będzie o wiele stabilniejsze dla całego zespołu, mniej zawiłe i łatwiejsze do implementacji przez cały zespół.

Czas to… szacunek

Szwedzi przedstawiają uczciwy stosunek do pracy. Są oni uważani za sumiennych kosmopolitów. Są wydajni i systematyczni w pracy, a co więcej, świadomi znaczenia planu dnia. Zazwyczaj dotrzymują ustalonych terminów. Punktualność dla Szweda jest wyrazem wiarygodności i szacunku dla partnera biznesowego. Zakładają , że ich partner ma te same wartości. Innym powodem dotrzymywania terminów jest dążenie do optymalizacji czasu, a tym samym do posiadania więcej wolnego czasu, który Szwedzi chętnie spędzają ze swoimi rodzinami.

Podczas gdy w Polsce nie ma nic szczególnego w przesunięcia terminów, w Szwecji muszą być one bezwzględnie przestrzegane. Jeśli spotkanie jest umówione na 9:00, oznacza to, że Szwedzi będą na miejsce kilka minut wcześniej, aby wypić kawę i odbyć nieformalną rozmowę, a potem rozpocząć swoją pracę dokładnie o 9:00. Nie jest stosowana tutaj zasada „akademickiego kwadransu”. Jeśli spotkanie jest zaplanowane, aby zakończyć się o 10:00 – oznacza dokładnie to samo – nie ma sposobu, aby go przedłużyć, ponieważ nasz szwedzki partner na pewno ma zaplanowane inne aktywności i spotkania tuż po naszym spotkaniu i tam także, powinien pojawić się trochę wcześniej.

Przesunięcie terminów w Szwecji może być również problematyczne, ponieważ kalendarz naszego partnera może być wypełniony z dużym wyprzedzeniem – w ten sposób należy wziąć pod uwagę, że następne spotkanie może mieć miejsce w dość dalekiej przyszłości. Poza tym nie ma potrzeby, aby potwierdzić spotkanie, nawet jeśli zostało ono ustalone parę tygodni wcześniej. Spotkanie zostało umówione co oznacza, że się odbędzie!

Small talks

W związku z tym właściwa agenda spotkania jest zawsze uprzejmie widziana – przygotuj szczegółowy i realistyczny (nie optymistyczne!) plan. Czy jest to przegląd materiałów firmy, dyskusja o poglądach każdej strony lub przerwa na kawę – wszystko musi mieć swoje miejsce w agendzie. Należy pamiętać, że spotkanie biznesowe jest traktowane w Szwecji jako okazja do wymiany informacji, aby podjąć decyzję, a nie dla nieformalnych rozmów, tzw.”small talks” – odpowiedni czas dla nich to przerwa kawowa.

W Polsce tzw. small talk odbywa się dość często, co niekoniecznie może satysfakcjonować naszych sąsiadów, dla których ten rodzaj rozmowy prawdopodobnie będzie niekonieczny. Podczas prowadzenia dyskusji ze Szwedami warto zwrócić uwagę na dłuższe przerwy w rozmowie i ciszę, która nie jest uważana za zawstydzającą i nie muszą być wypełnione bezsensownymi pytaniami na temat pogody. Wręcz przeciwnie – jest to milczenie, które pozwala analizować nasze myśli i trafnie ocenić sytuacji, więc uważa się ją za ważny element spotkania.

Zaufam Ci, jak Cię poznam

W przeciwieństwie do Polski, w Szwecji ludzie niechętnie okazują swoje emocje, zarówno w biznesie jak i życiu osobistym. Znani są jaki zdystansowani, nieczuli i trzeźwo myślący ludzie. Szwedzi znacznie większą uwagę przykuwają do pokoju, samodzielności oraz niezależności. Dlatego też, na początku znajomości lepiej unikać jest zbytniego pouchwalania się i bezpośrednich bliskich kontaktów. W przypadku poruszania zbyt osobistych czy emocjonalnych kwestii, musimy przygotować się na powolne i utrudnione tworzenie więzi. Zaufanie i dobre relacje są budowane nie poprzez osobiste historie o problemach z dziećmi, i a poprzez zachowywanie się spokojnie, z odpowiednim umiarem we wszelkich kwestiach, a także bycie szczerym i punktualnym myślący.

Szwedzi doceniają wartość słowa i starają się nie przerywać mówcy. Słowna umowa ma dla nich taką samą moc jak pisemna, jednak pamiętaj o ogromnych znaczeniu słów. Nasi szwedzcy partnerzy mogą być zakłopotani przez liczbę dokumentów, które my zwykliśmy przedstawiać do czytania i podpisania. Z ich punktu widzenia umowa ustna jest równa umowie pisemnej, więc posiadanie pieczątki może być niepotrzebne.

Na co uważać we współpracy ze Szwedami

Jeśli to możliwe, lepiej unikaj kontrowersyjnych tematów w trakcie dyskusji i pamiętaj, że długotrwałe perswazje, spektakularne gesty, samozadowolenie lub intensywne traktowanie wytworzy tylko większy sceptycyzm. W tym samym czasie, jeśli rozpoczniesz działalność ze Szwedami, zdając sobie sprawę z ich etyką: nie przerywaj wypowiedzi. Uprzejme „dziękuję” i „proszę” z pewnością będą miały pozytywny wpływ na stosunki handlowe, a nie tylko personalne.

Autorzy:: Barbara Bartczak, Monika Chutnik

*Ten artykuł jest częścią publikacji SPIG “Kierunek Skandynawia: Biznes w Danii, Finlandii, Szwecji i Norwegii”

1 Comment